2023 yılı Türkiye’de para siyaseti açısından hareketli bir yıl oldu. Yılın birinci yarısında seçimlere kadar olan periyotta bir müddettir uygulanmakta olan gevşek para siyaseti devam etti. Bu periyotta gevşek para siyasetinin tesiriyle enflasyonda yüksek seyir sürdü. 2022’de yüzde 85’i gören yıllık enflasyon 2023 yılının birinci yarısında baz tesiriyle gerileme kaydetse de manşetlerdeki yerini korudu.
Seçimlerin akabinde Hazine ve Maliye Bakanlığı misyonuna Mehmet Şimşek’in; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanlığı misyonuna de Hafize Gaye Erkan’ın atanmasının akabinde para siyasetinde 180 derecelik bir dönüş yaşandı ve Türkiye sıkılaşma sürecine girdi. Bu devirde siyaset faizinde 34 puanlık artış yaşandı. Yılın son toplantısında alınan kararla birlikte siyaset faizi yüzde 42,50 düzeyine yükseltildi.
Politika faizindeki yükseliş kredi ve mevduat faizlerine de yansıdı. Mevduatta ortalama faiz yüzde 50’yi aşarak son yılların tepe düzeyine yükseldi. TCMB yalnızca nakdî sıkılaştırma değil, miktarsal sıkılaştırma adımlarını da bu devirde kullandı. Piyasada farklı nedenlerle likidite fazlası görülürken, TCMB kimi yollarla bu fazlayı piyasadan çekme atağı yaptı. 17 yıl sonra tekrar başvurulan TL depo alım ihalesi bu ataklardan biri olarak öne çıktı.
2023 para siyaseti açısından bu türlü bir ortama sahne olurken, dikkatler 2024’teki patikaya çevrildi. 2024 yılına ait verilen birinci sinyaller sıkı para siyasetinin devam edeceği tarafında. TCMB’nin son faiz kararlarında yaptığı yönlendirme de bunu işaret ediyor. TCMB sıkılaşma adımlarının yakın vakitte sonuçlanacağını belirtirken, 2024’te siyasetteki sıkılığın devam edeceğini söz etti. Enflasyon beklentilerinde ölçülü bir düzelme kelam konusuyken, 2024’ün birinci yarısında enflasyondaki yüksek seyrin süreceği de genel bir beklenti olarak öne çıkıyor. Bu doğrultuda TCMB de Mayıs 2024’te enflasyonda yüzde 70’ler düzeyinde bir tepe kaydedileceği görüşünde. Tüm bunlar 2024’ün değerli bir kısmında para siyasetindeki sıkı duruşun devam edeceği görüşlerini destekliyor.
Bununla birlikte mali sıkılıkla birlikte miktarsal sıkılaşmanın da devamı bekleniyor. TCMB’nin açtığı birinci TL depo alım ihalelerine muhakkak bir seviyede ilgi olduğu görülüyor.
2024’ün para siyaseti seyrine bakıldığında en değerli soru işareti olarak ise TCMB’nin birinci faiz indirimini ne vakit gerçekleştireceği sorusu öne çıkıyor. Bu hususta piyasadaki aktörlerin farklı görüşleri bulunuyor.
Morgan Stanley ve Deutsche Bank AG, TCMB’nin Ocak ayında sıkılaştırma döngüsünü 250 baz puanlık faiz artışıyla sonlandırmasını beklerken Goldman Sachs analistleri döngünün tamamlandığını düşünüyor.
Aralarında Yiğit Onay’ın da bulunduğu Deutsche Bank ekonomistleri yayımladıkları notta “Ocak ayındaki son faiz artışı sonrası faizlerin uzun mühlet değişmemesini, 2024 dördüncü çeyrek prestijiyle başlayabilecek kademeli lakin daima faiz indirimleri yapılmasını bekliyoruz” dedi.
Deutsche Bank analistleri enflasyonun aşağı istikametli sürpriz yapması durumunda üçüncü çeyrekte erken faiz indirimi ihtimalinin olduğunu belirtti.
Aralarında Hande Küçük’ün de olduğu Morgan Stanley ekonomistleri ise yılın son PPK metinlerinde gelen açıklamara atıfta bulunarak 250 baz puanlık son bir artışla yüzde 45 sonuncu faiz düzeyini öngördüklerini belirtti.
Goldman Sachs ise enflasyonda ve fiyat verisinde üst istikametli sürpriz görülmemesi durumunda TCMB’nin faiz artış döngüsünü yüzde 42,5’te sonlandırdığını düşünüyor.
Banka ekonomistleri Başak Edizgil ve Clemens Grafe yayımladıkları notta “Faizlerin 2024 üçüncü çeyreğe kadar mevcut düzeylerinde kalacağını bekliyoruz. Bu noktadan itibaren yıl sonuna kadar faizlerin yüzde 25’e indirilmesini bekliyoruz” diye yazdı.
Söz konusu bankalar beklenen minimum fiyat artırımına da dikkat çekti.
Morgan Stanley fiyat artışı ve mevcut maliye siyaseti patikasını göz önüne alarak enflasyonun 2024 yıl sonunda yüzde 42,3’e düşmesini bekliyor. Deutsche gelecek yılki fiyat artışlarıyla birlikte iç talebin gücünü muhafazasını bekliyor.
