Aydın’ın Nazilli ilçesinde 1934 yılında Atatürk tarafından kurulan Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü, bu güne kadar laboratuvarlarında geliştirerek tescillediği 49 çeşit pamuk çeşidi ile dünya pamukçuluğuna da dayanak oluyor.
Kurulduğu günden bu yana pamuk üzerinde yaptığı çalışmalarla Türkiye’de tek ve dünyada da birinciler ortasında yer alan Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü, yalnızca Türkiye’de değil tüm dünyadaki pamuk kesimine yaptığı katkılara bir yenisini daha ekledi. Pamuk üretiminde kelam sahibi olmaya çalışan Türkmenistan pamukçuluğuna takviye olmak maksadıyla kasım ayından bu yana yürütülen çalışmalarda sona gelindi. Türkmenistan Tarım Bakanlığı ile ortak yürütülen ‘Pamukta Makineleşme Projesi’ için Nazilli’de bir hafta geçiren heyet, çalışmaların değerlendirildiği toplantının akabinde ülkesine döndü.
Enstitü Müdürü Mustafa Koray Şimşek’in konut sahipliğinde yapılan çalıştaya Nazilli Kaymakamı Sedat Sırrı Arısoy, Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilciliği Tarım Uzmanı Fazıl Niyetli, Nazilli Ziraat Odası Lideri Necdet İzgü, enstitüde vazife yapan teknik grup, Türkmenistan Tarım ve Etraf Muhafaza Bakanlığı Baş Mühendisi Hoshgeldi Rejepov ve tarım bakanlığı ile özel dalın temsilcileri katıldı. Bir hafta süren çalışmanın akabinde konuk heyet Türkiye’deki birinci tek pamuk araştırma enstitüsü olan Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü’nün çalışmalarını yerine inceledi.
Çalıştayda konuşan Nazilli Kaymakamı Sedat Sırrı Arısoy, pamuğun Nazilli ve ülkemiz için çok kıymetli bir bedele sahip olduğunu tabir ederek her iki ülke için bu çalışmaların hem çok değerli olduğunu hem de bu çalışmaların farklı bölümlerde de devam etmesi gerektiğini söz etti.
“Türkmenistan ile karşılıklı işbirliği yapılacak”
Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürü Mustafa Koray Şimşek, “2021 yılında kurguladığımız bu projeyle FAO’yla ortak bir proje taslağı üzerinde çalıştık. ve Türkmenistan’da mevzu uzmanları ile bir ortaya gelip projemizi olgunlaştırdık. Projemiz şu manaya geliyor, Türkmenistan’la Türkiye ortasında ziraî mekanizasyon yüklü olaraktan pamuk hasadıyla ilgili işbirliği temeline şurası Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü olarak bir köprü mahiyetinde çalışıyoruz bu projede. Türkmenistan’la da Türkiye ortasında karşılıklı ikili işbirliği ile birlikte önümüzdeki devirde yapılacak olan çalışmalarında temelini atmış olacağız. Türkiye ile Türkmenistan ortasında pamuk özelinde bilhassa hasat mekanizasyonu açısından yapılması gereken ve ön plana çıkartılması gereken hususları belirledik biz. Bizim eksiklerimiz ya da Türkmenistan’ın eksiklerini bir ortaya derledik ve bunların üzerine giderek sıkıntılara tahlil odaklı yaklaşıp bunların da karşılığını en kısa vakitte birbirimizle paylaşmayı hedeflemekteyiz. Bilindiği üzere Türkiye pamuk konusunda küresel bir marka ünite alandan alınan randıman de birinci 3 ülke ortasında yer almaktayız ve şuandaki 1934’ten beri biriktirdiğimiz bilhassa esaslı AR-GE kültürümüzü Türkmenistanlı mevkidaşlarımızla paylaşıp Türkmenistan pamuğunun da bir çıta daha üste çıkarmayı hedeflemekteyiz.”
“Ülkeler ortasındaki işbirliğini ve bilgi deneyim değişimini sağlıyoruz”
FAO Ankara Ofisi Tarım Uzmanı Çalışanı Fazıl Fikirli, “Türkiye ve Türkmenistan’da pamuk üretimiyle ilgili olarak çalışan kıymetli kuruluşları işbirliği yapma imkanlarını ortaya koymak üzere bir ortaya getirmeye çalıştık. Bu manada yaklaşık bir ay kadar evvel Türkiye’den bir heyet bu enstitüden de birkaç kişi olmak üzere Türkmenistan’a gitti. Oradaki pamuk üretimini ve pamuk hasat mekanizasyonuyla ilgili kurumları yerinde gördüler, değerlendirdiler. Onun karşılığı olarak da bu hafta içerisinde Türkmenistan’dan bir heyet Nazilli’ye geldi ve emsal formda Türkmen heyeti de Türkiye’deki tarım pamuk üretimini yahut mekanizasyon durumunu gözlemlemek istiyor. Bu biçimde biz her iki ülke ortasında bilgi ve deneyim değişimini sağlamış oluyoruz. FAO olarak bizim gurur duyduğumuz diyebilirim. ve FAO’nun değerli işlevlerinden bir tanesi olan ülkeler ortasındaki işbirliğini ve bilgi deneyim değişimini FAO olarak da bunu da sağlamış oluyoruz. Bu da FAO’nun kıymetli vazifelerinden bir tanesi. Bundan da biz hakikaten memnunluk duyuyoruz. Artık bu bir işbirliğinin değerli ögelerinden bir tanesi, Türkmenistan için bir stratejik program hazırlanması, Türkmenistan da pamuk verimliliği, üretimi ve hasat mekanizasyonu daha nasıl iyileştirilebilir. O manada Türkmenistan için bir stratejik program hazırlanmasını hedefliyor bu işbirliği. Bu bugünkü Çalıştay da da bu bahisler üzerinde durularak, bu Türkmenistan için stratejik raporun temel ögelerini biz hem Türkmen heyetiyle hem de Türk heyetiyle birlikte ortaya koymuş olacağız ve sonuç olarak da bu işbirliği çerçevesinde Türkmenistan Tarım ve Etraf Müdafaa Bakanlığı’na hoş bir rehber ortaya konmuş olunacak” dedi. – AYDIN
