Pandemiden sonra dünyada her dalda büyük dönüşüm yaşandı. Dünya iktisadının büyümesine yüzde 40 tesir eden Çin’e karşı batı Hindistan ve Vietnam’ı koz olarak kullanıyor. Qlux Ideas Genel Müdürü Burak Başkan, yeni yılda birçok belirsizliğin olmasına karşın ihracatta en berbatın geride kaldığını ve bu yıl bir büyümenin beklendiğini belirterek, “Pandemi sonrası her bölümde büyük dönüşüm yaşandı. İhracatta yol haritaları dönüşüme nazaran planlandı. Türkiye’nin 2024 ihracatında Avrupa’nın, Orta Asya’nın, Orta Doğu’nun ve Kuzey Afrika’nın daha belirleyici olacağını düşünüyorum” dedi.
Önder, “Dünyadaki dönüşümü her yerde görüyoruz, e-ticarette pandemi sonrası oran yüzde 20’leri aştı. 3-4 yıl için çok büyük bir büyüme. Bu dönüşümü üretimde de görüyoruz. Daha az elektrik tüketen makineler görmeye başladık” dedi.
Enflasyonun doruktan düşüşe geçtiğini söz eden Lider, ” Uzak Doğu’nun bilhassa Asya Kıtası’nın dünya büyümesinde 2024’te de belirleyici rol oynayacağını global raporlardan görüyoruz. Asya çok kıymetli. Çin şu anda dünya iktisadının büyümesine yüzde 40 tesir ediyor. Çin, daha evvelce batı için ideolojik rakipti. Sonra ekonomik rakip oldu, sonra teknolojik rakip oldu artık de politik rakip oluyor. Çin, ABD’nin daha güçlü olduğu bölgelerde son 2-3 yıldır çok kıymetli çalışmalar yaptı. Çin’in faal olmaya başladığı bölgeler ana pazarlarımız olduğu için bizim için de çok kıymetli. Orta Doğu, Avrupa, Afrika’nın kuzeyi bizim ana pazarlar. ABD’nin çok tesirli olduğu Orta Doğu coğrafyasında Çin’in her geçen gün hegemonyasını arttırdığını görüyoruz. Çin, Batı’nın “İnsan hakları, demokrasi” üzere prosedürlerinden farklı olarak ticareti ön plana çıkarıyor. Çin’in bu formülü daha olumlu bir tesir oluşturduğu için bilhassa Orta Doğu’da güçleniyor. Çin, bu yıl Orta Asya’daki 5 devlet lideriyle bir arada bir tepe yaptı ve buradaki boşluğu değerlendirmeye çalışıyor. Yuan’ın son vakitlerde güçlenmesiyle Çin, kendi mahallî parasıyla ticaret yaparak dünya iktisadında her geçen gün tartısını arttırıyor. Batı Hindistan ve Vietnam’ı Çin’e karşı koz olarak kullanıyor. Batı Asya’da istikrar siyaseti yapmaya çalışıyor. Hindistan’a dayanak vermeye çalışıyor. Batı bu süreçte Çin’le uğraştı, Hindistan’ı destekledi, başka taraftan Ukrayna- Rusya savaşı oldu. Burada Hindistan çok hoş bir istikrar siyaseti izledi. Avrupa, Rusya-Ukrayna savaşından çok etkilendi. Bu işte en ziyanlı çıkan Almanya bizim için kıymetli ve uygun takip edilmesi gereken bir ülke. Zira bizim her türlü en yeterli ticaret bağımızın olduğu, en çok vatandaşımızın yaşadığı ülke. Lakin Almanya, 2024 içinde gelişmiş ülkelerden negatif büyüyecek tek ülke. Avrupa’nın öteki ülkelerinde az da olsa bir büyüme sağlanacak. Türkiye için ise bu vakitlerde yakın coğrafyayla olan ticari münasebetler uzak pazarlara nazaran daha kıymetli bir hal alacak. Yani yakın pazarlar ihracat stratejimizde daha kıymetli bir hale geliyor. 2024’te de bunu göreceğiz. Bu yıl içinde 70 ülkede seçim olacağının bilgisini paylaşan Başkan, “Bizim açımızdan, dünya ihracat açısından kıymetli bir yıl olacak. Dünyada paradoksal bir durum kelam konusu. Bir yandan hür ticaret muahedeleri ve bölgesel birlikler, memleketler arası koridorlar; öteki yandan korumacılık ve tarife dışı mahzurlar var. Korumacılık artıyor, korumacılık arttıkça vakitle etraf ülkelerle ticaret daha değerli bir hal alıyor. Türkiye’de seçimlerden sonra her ne kadar faizler artsa da ekonomik bir inanç ortamı ve müspet ibareler var. Türkiye’nin önünde bir seçim var onu göreceğiz. Lakin sonuç olarak PMI endekslerimiz, ihracat iklim endeksimiz 6 aydır düşüyor. İhracat pazarlarında enflasyon geriledi. Artık batıda enflasyonun tezahürü de farklı oluyor” dedi. değerlendirmesinde bulundu.
Önümüzdeki süreçte dünya ile ilgili bir varsayım yapmanın sıkıntı olduğunu belirten Başkan, “Büyük belirsizlikler var. Rusya-Ukrayna savaşı ne olacak, İsrail-Hamas gerginliği ne olacak, Uzak Doğu’da Çin-Vietnam gerginliği nasıl bir hal alacak. Bilhassa gelişmiş ülkelerin enflasyonunda bir gerileme var. Bu bir halde faizi etkileyecektir. Zira onlar için de ekonomik büyüme değerli. Bu ülkelerin bilhassa Asya’da, Avrupa’da savunma harcamalarını arttırmaya çalıştıkları bir yıl oluyor. Zira bu siyasi belirsizliklerden, savaşlardan ötürü Avrupa gayrisafi ulusal hasılasının (GSMH) yüzde 3’ünü artık savunma endüstrisine veriyor. Korumacılık dünyada arttı. Türkiye’nin 2024 ihracatında Avrupa’nın, Orta Asya’nın, Orta Doğu’nun ve Kuzey Afrika’nın daha belirleyici olacağını düşünüyorum. İhracat 2024 için çok değerli ve bu yıl ihracatta bir büyümenin olacağını düşünüyorum. İhracatın geçen yıldan daha düzgün olacağını ve en berbatın geride kaldığını fakat birçok belirsizliğin olduğunu söyleyebilirim” dedi. – İSTANBUL
