Emel YİĞİT
Anayasa Mahkemesi, mecburî mali sorumluluk sigortası kapsamında ödenecek dayanaktan mahrum kalma tazminatı, daima sakatlık tazminatı ve motorlu taşıtın kıymet kaybı tazminatının hesaplanmasına ait asılların iptali için açılan davayı sonuçlandırdı. Buna nazaran mahkeme birinci iki hususun iptaline karar verdi. Zarurî trafik sigortası dalın tabir yerindeyse yumuşak karnı… Sigorta şirketleri artan maliyetler nedeniyle bu branştan ziyan ettiklerini öne sürüyorlar.
Hatta bir müddettir kesim düzenleyicileri şirket yetkilileriyle toplantılar yaparak sorunu çözmeye çalışıyor. Bazen de cezalar getirilerek sorun ortadan kaldırılmaya çalışılsa da bu bahiste problemli süreç devam ediyor. Birtakım acenteler firmaların hala mecburî sigorta yapma konusunda tereddütlü davrandığını tez ediyor. Öbür yandan mecburî trafik sigortasında tazminat ödeme hesaplarındaki bu iptallerin, tazminat alma süreçlerini uzatacağı biçiminde yorumlanıyor.
Bazı sigortacılar şirketlerin hesaplama desteğinden mahrum kalacakları, tazminat hesaplarında mahkeme yoluna gidileceği ve süreçlerin uzayacağı konusuna dikkat çekiyor. Quick Sigorta Oto Sorumluluk Koordinatörü Seyda Köksal alınan kararların sigorta şirketlerinin kıymet kaybı, vefat ve sakatlık tazminatlarını hesaplama kurgusunu ortadan kaldırarak selahiyeti mahkemelere ve mahkemelerin alacağı karara bağlayacağı manasına geldiğini belirtiyor.
“Tazminat süreci mahkemelere bırakıldı”
Avukat Adil Baltaş da Zarurî Mali Mesuliyet Trafik sigortası kapsamında bulunan (araç hasarı, paha kaybı, dayanaktan mahrum kalma, daima / süreksiz sakatlık, bakıcı masrafı tazminatları vb) tazminatların KTK 90. hususunun atıf yaptığı yeni mevzuat uyarınca trafik sigortası genel kuralları ekindeki formülasyon hesabına nazaran değil, 6098 sayılı Türk Borçlar kanunu 49. vd unsurlarına yani haksız fill kararlarına nazaran hesaplanacağını söylüyor.
Baltaş, “Burada iptal kararı ile tazminat kapsamı belirleme sürecinin formüllerden daha çok, AYM eliyle eksper ve bilhassa yargıçlara bırakıldığını söyleyebiliriz” diyor. Baltaş 2020 yılında tekrar genel kaidelere atıf yapan KTK’nın ilgili hususlarının Anayasa Mahkemesi tarafından iptalini hatırlatıyor.
“Bu halde kanunda boşluk oluşmuş, idarece yeni düzenleme yapılıncaya kadar tazminat kapsamları TBK’ya ve başka ilgili kanunlara nazaran belirlenmişti” diyen Baltaş, 2020’de verilen iptal kararı ile, sigorta şirketlerinin ödediği tazminatların arttığını, ayrıyeten ödeme yapılarak kapatılan evraklardan da önemli fiyatlarda farklar ödenmek durumunda kalındığını söylüyor.
Adil Baltaş, o periyotta iptal kararından sonra yapılan birinci idari düzenlemeye kadar geçen 1,5 yıllık süreçte bu durumun sigorta şirketlerinin tazminat ödeme yükünü artırdığını, dava süreçlerini uzattığını, davanın maddi külfetini artırdığını, birtakım davalarda yine raporlar alınmak durumunda kaldığını da ekliyor.
Seyda Köksal Quick Sigorta Oto Sorumluluk Koordinatörü: Şirketlerin yükü artacak
Trafik branşında ziyan eden sigorta şirketlerinin, iptal kararları ile hasar yüklerinin daha da artacağına, bu sebeple bilhassa yabancı sermayedarların ülkemizde kurduğu şirketlerin kesimden ve/veya trafik branşından çıkma ihtimalini artırabileceği üzere, süratle yükselen sigorta primlerinin daha da artırılmasına yol açacağı mutlaktır.
Yine tazminatın hesaplanmasında standart hesaplama kurgusu ortadan kalktığı ve hasarın tazmini için devreye giren aracı kurum ve şahısların her durumda mevzuyu mahkemeye taşımaları sebebi ile yıllarca tazminatın ödenememesi, mağdurların mağduriyetinin çok daha fazla artması manasına da geliyor.
Sigortalıyı primin yükselmesi, mağduru yıllarca tazminat alamaması ve sigorta şirketini de belirsizlik sebebi ile Trafik poliçesi yazmaktan imtina etmesine, ruhsatı iade etme kanısına dahi itme manasına gelen bu kararın yalnızca mevzuyu yargıya taşımaya çalışan aracıların menfaatine olacağı düşünülmektedir. Meclisin halkın mağduriyetini ortadan kaldıracak, kural ve matematiğin temel alındığı Genel Kural ve kanunları tekrar çıkarmasıyla puslu hava dağılabilecektir.
Avukat Adil Baltaş AB & Hukuk Danışmanlık: Düzenleme yapılmalı
Kanunda bir boşluk oldu. Bu nedenle yeni bir idari düzenlemeye yapılıp, Resmi Gazete’de yayımlanana kadar AYM iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten sonrası için tekrar tazminat belirleme sürecinin yargı önünde gelmesi halinde sigorta şirketlerinin aleyhine olabileceği, tazminat fiyatları ve dava sayısının artacağı söylenebilir.
Meslek büyükleri, duayen sigortacılar ve dalın öteki paydaşları tarafından, iptal kararının önümüzdeki süreçte, kestirimi olarak tazminatları yüzde 20-30 bandında daha da yükselteceği düşünülmektedir.
