Türkiye’de elektrikli arabalara olan ilgi gün geçtikçe artıyor. Bu ilgi, pazardaki satış sayılarına gözle görülür halde yansırken, birçok yeni marka ilgiye karşılık Türkiye pazarına yeni elektrikli modellerini getirmeye devam ediyor. Yollarda elektrikli araba sayısındaki artış, muhtemel kaza durumlarında bu araçlarda sigorta ve kasko süreçlerinin nasıl işlediği sorusunu gündeme getirdi. Türkiye Sigorta Birliği’nden (TSB) edindiği bilgiye nazaran, öncelikli olarak elektrikli araçların kasko sigortalarının içeriği, standart kasko poliçesinden farklılık gösteriyor.
Elektrikli araçlarda, bilhassa bataryanın maliyeti ve ömrü, şarj edilme hali, aksesuarları üzere ögeler, sigorta poliçelerinin içeriğinin hazırlanmasını etkiliyor. Sigorta şirketleri standart kasko poliçelerinden farklı teminat çeşitlerine ve kurallara sahip eserleri müşterilerine sunuyor. Pilin eskime, kapasitesinin azalması ve amortismanı, pilin araçtan bağımsız hasar görmesi, kusurlu şarj ve yetkisiz servis bakımları için özel kaideler belirtilmesinin yanı sıra bu araçların özel koşullarda çekilmesi, kaza halinde patlamaması için deşarj yardımı, pilin bitmesi sebebiyle yolda kalma durumunda çekim hizmet kısıtları üzere alanlarda belirlenecek şartlar da poliçede yer alıyor.
Acentelerden ayrıntılı bilgi istenmesi, koşulların okunması önemli
Elektrikli aracın Türkiye yetkili distribütörü üzerinden ülkeye sokulmuş olması ve aracın tip tarifinin belirlenmesi de değerli bir şart olarak görülürken, tip onay kodu olmayan araçların sigortalanması, araç paha listesinde yer almayacağı için mümkün olamıyor.
Sigorta şirketleri, yetkili servis ağı olan ve tamirat yeteneği bulunan markaların elektrikli araçlarının kaskolarını yapmayı tercih edebiliyor. Bu araçlar için birtakım sigorta şirketleri elektrik ve yazılım arızaları durumları için yeniden özel kondüsyonlar belirleyebiliyor ve poliçede bunlara yer veriyor.
Elektrikli araç poliçesi için şirketlerin yetkili acentelerine gidilerek teklif alınması ve elektrikli araç ile ilgili özel kaideler hakkında acentelerden ayrıntılı bilgi istenmesi, kuralların okunması kıymetli. Bilhassa asistans hizmet kurallarının araçların yolda kalma şartları açısından kıymetlendirilmesi öneriliyor.
Elektrikli araçlarda ek poliçe hususları yer alıyor
Sigorta şirketleri, içten yanmalı motorlara sahip araçlara sundukları kasko poliçelerindeki tüm teminatları elektrikli araçlar için sağlamakla birlikte ek olarak bu araçların batarya, elektrikli motor, elektrikli aksesuarları üzere konuları da ek poliçe unsurları ile düzenliyor.
Poliçelerde, elektrik arızası, yazılım arızası, kaza dışında pil hasarları, pillerin ziyan görmesi, yetkisiz ve duruma uygun çekim yapılmaması, yanılgılı ve geçersiz bakım yapılması üzere hususlarda özel koşullar uygulanıyor.
Araçların pillerinin bakım ve tamiratı, imhası özel bir çalışma gerektirdiği için bu başlıklardaki uygulamalar açıkça yazılıyor. Bilhassa kaza ve arıza durumunda elektrikli araç muafiyetleri, teminat dışı haller ile çekim hizmet kurallarına primden daha çok dikkat edilmesi, bu tip araçlar için ehemmiyet arz ediyor. Ayrıyeten yeniden bu araçların tamirhane ağlarının şimdi içten yanmalı motorlar kadar geniş olmaması sebebiyle, yerinde şarj, sınırsız çekim üzere ek teminatlarla poliçe kapsamı genişletiliyor.
İçten yanmalı araçlara nazaran daha uygun fiyatlarla sigortalanıyor
Sigorta ve poliçede fiyatlandırma konusundaki farklılıklar kullanıcıların merak ettiği öteki bir bahis. Elektrikli araçların bedelleri yüksek olmasına karşın, çağdaş kaza takip sistemleri, sensörleri, otomatik sürüş özellikleri, daha istikrarlı yapılarının olmasının yanı sıra bu araçların daha düşük hasar frekanslarına sahip olması sebebiyle, sigorta şirketleri emsal bedeldeki içten yanmalı araçlara nazaran daha uygun fiyatlarla sigortalıyor. Araç sayıları arttıkça ve hasarlar büyük oranlara ulaşınca kasko ve sigorta fiyatlarının daha sağlıklı noktaya geleceği ön görülüyor.
Sorumluluk konusunda elektrikli araçlarla ilgili özel bir düzenleme yok
Kaza yahut arıza durumunda, sorumluluk konusunda elektrikli araçlarla ilgili özel bir düzenleme ise şimdi bulunmuyor. Otonom özellikleri olan, kendi yazılımları ile kaza tedbire sistemi bulunan, yüksek teknolojili bu araçların sorumluluklarının arıza ve kaza durumundaki sorumlulukları dünyada da tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Araçların arıza ve kaza sebepleri, sorumluluğun kimde olacağı tarafında belirleyici rol oynamasının yanı sıra kazaya karışan araçların yazılım loglarına da bakılmasının gerekli olduğu belirtiliyor. Bu durum, mevcut kaza uzmanlığının de ötesinde bir çalışma gerektirirken, şimdi çok az adette sıkıntılı kaza olması nedeniyle sorumluluk mevzuları, mevcut uygulama ve hukuk kapsamında devam ediyor. Öbür yandan, Karayolları Trafik Kanunu’na nazaran, kara taşıtlarının karıştığı trafik kazalarından kaynaklanan ziyanlardan aracın işleteni (aracın sahibi yahut sürücüsü) sorumlu olarak görülüyor.
İşletilme halinde olmayan bir motorlu aracın sebep olduğu trafik kazasından ötürü işletenin sorumlu tutulabilmesi için ziyan görenin, kazanın oluşumunda işleten yahut hareketlerinden sorumlu tutulduğu bireylere ait bir kusurun varlığını yahut araçtaki bozukluğun kazaya sebep olduğunu ispat etmesi gerekiyor. İşletilme halinde olmayan araçta bir bozukluk olması durumunda üretici sorumluluğu ile ilgili tüzel süreçler geçerli. Fakat üretici, kusurlu bir eserin neden olduğu kazaların tazmin edilmesinden sorumlu tutulabiliyor. Ayrıyeten Türkiye’de geçerli olmayan otonom sürüş sistemleri ile ilgili ise özel bir düzenleme bulunmuyor. İşletmenin sorumluluğuna ait genel yasal kararlar geçerli kabul ediliyor.
