AYSEL YÜCEL
Honda’nın İngiltere fabrikasını kapatma kararının Türkiye için yeni bir fırsat yaratabileceğini belirten tedarik endüstriciler, markanın Türkiye, Avrupa ve etraf pazarlar için yeni hibrit ve elektrikli araçlarını Türkiye’de üretebileceğini savunuyor. Dal duayenlerinden İbrahim Aybar da “Honda, Türkiye’de İngiltere’den çok daha düşük maliyetle Civic HB üretebilir, ayrıyeten fabrika elektrikli üretimi için adapte olabilir” dedi.
Japonya’nın önde gelen araba üreticilerinden Honda’nın İngiltere’deki Swindon fabrikasını 2022’de kapatacağı, Türkiye’deki fabrikada ise 2021 yılında Civic Sedan üretimini durduracağını açıklaması, geçen hafta tüm dünyada büyük gündem olmuştu. Honda’dan yapılan resmi açıklamada, global otomotiv sanayisindeki esaslı değişikliklerin bir yansıması olarak Honda’nın elektrikli arabalara verdiği kıymeti artırmasının sonucu global üretim ağının tekrar yapılandırılacağı, kelam konusu global yapılanmanın Honda’nın Türkiye’deki araba operasyonlarını da kapsayacağı belirtildi. Türkiye’ye yönelik, “Honda 2021’de mevcut Civic Sedan modelinin üretimini durdurmayı planlıyor, lakin bu periyotta Türkiye’deki paydaşlarıyla yapan diyaloğunu sürdürmeye devam edecek” açıklaması yapıldı. DÜNYA’ya konuşan Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, şimdi fabrikanın geleceğine dair verilmiş net bir karar olmadığını, bu mevzuda beklemede olduklarını söyledi.
Toyota ve TOFAŞ üzere otomotiv firmalarında uzun yıllar kıymetli vazifelerde bulunmuş olan bölümün tecrübeli isimlerinden Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) İdare Şurası Lider Yardımcısı Kemal Yazıcı, Brexit’in Honda’nın İngiltere fabrikasını kapatma kararını kolaylaştırmış olabileceğini fakat bu mevzunun bir kaç yıldır Honda’nın gündeminde olduğunu vurguladı. Yazıcı, “Honda 2025’te Avrupa’da ve 2030’da ise tüm dünyadaki satışlarının üçte ikisinin hibrit ve elektrikli araçlardan oluşacağını daha evvel paylaşmıştı ve bu emelle üretim merkezlerini hazırlamaya yönelik çalışıyordu. Honda 19 Şubat’ta yaptığı küresel açıklama ile İngiltere fabrikasının kesin olarak kapatılacağını belirtti. Tıpkı açıklamada Türkiye fabrikası içinse mevcut Civic üretiminin 2021 yılında planlandığı üzere sona ereceğini ama şirketin operasyonuna devam etmek niyetinde olduğunu açıkladı. Biz tedarik sanayi olarak bunun Türkiye için ve Honda için yeterli bir fırsat olabileceğini düşünüyoruz. Bu doğrultuda, Honda’nın Türkiye, Avrupa ve etraf pazarlar için yeni hibrit ve elektrikli araçlarını Türkiye’de üretmek üzere yatırım yapmasını ve Türkiye’deki kapasitesini artırmasını bekliyoruz” dedi.
“Toyota Türkiye başarılı bir örnek”
Toyota Türkiye’nin bu açıdan çok başarılı bir örnek olduğunu vurgulayan Yazıcı, şöyle devam etti: “Toyota Otomotiv Sanayi en son teknolojiye sahip hibrit araçları (C-HR, Corolla) Türkiye’de üretiyor ve yıllık 280 binlik kapasitesinin neredeyse tamamını kullanarak gerçekleştirdiği üretimin yüzde 90’ını dünyanın 100 farklı ülkesine ihraç ediyor. Türkiye sağladığı mali dayanaklar, tedarik endüstrisinin geldiği düzey ve uzman insan kaynağı ile otomotiv ana sanayi için kusursuz bir ortam sunuyor. Honda’nın yeni yapılanmasında Türkiye’nin sağladığı bu avantajı daha fazla kullanacağına inanıyoruz” dedi.
“Civic HB ucuza üretilebilir”
Renault Mais’te 16 yıl vazife yaptıktan sonra emekliliğe ayrılan dal duayenlerinden İbrahim Aybar da Honda’nın Türkiye’de üretimi durdurma kararı ile ilgili görüşlerini DÜNYA ile paylaştı. Aybar, “Honda’nın Türkiye ve İngiltere’deki fabrikasını kapatacak olması ve Türkiye ‘deki fabrikanın da bu karardan etkilenecek olması çok olumsuz bir gelişme. Honda yan sanayimizden öteki yerli üreticiler düzeyinde yararlanmıyor olsa da Gebze’ deki fabrikada yapılan üretim ve Ar – Ge çalışmaları, lojistik ve dağıtım faaliyeti, ihracat geliri ile ekonomimize değerli kıymet katıyor, fabrika değerli bir iş gücü sağlıyor. Lakin, tekrar de bunu fırsata çevirme imkanı da olabilir. Avrupa satışlarını karşılayacak halde ülkemizdeki fabrikaya Civic HB modelinin üretimi verilerek İngiltere’ye nazaran çok daha düşük maliyette üretim yapılabilir. Ülkemizdeki fabrikanın kapasitesi buna nazaran artırılabilir. Cazip teşviklerle kapasite artışının maliyeti asgariye inebilir” dedi.
“Fabrika elektrikli için adapte olabilir”
Aybar, şöyle devam etti: “Ülkemiz 2010 – 2012 yılları ortasında Elektrik Gücü kullanan Renault Fluence ZE modeli üretimi ile tanıştı. Bu teknolojiyi bilen, üreten takımlar oluştu. Ne yazık ki o yıllarda gereğince satış yapılamadı. Lakin artık Avrupa pazarlarında elektrikli arabaların önemli satış adetleri geliyor. Vakit içinde Gebze fabrikası elektrikli bir Honda modelinin üretimi için basitçe adapte olabilir. Ülkemizde üretilen her bir arabanın, Avrupa’ da birebir arabanın üretim maliyetine oranla 1000 – 1200 euro ucuza çıkabildiğini gördük. O halde Gebze Fabrikası’ nın hem Honda’ ya, hem de ülkemize yeni fırsatlar vereceğini anlatmalıyız. Hasebiyle bu kararın yine gözden geçirilmesi bence faydalı olacaktır.”
Eski Lider Crossman 5 neden sıraladı
2013-2016 yılları ortasında Honda İngiltere’nin lideri olarak vazife yapan, artık ise dalda danışmanlık hizmeti veren Philip Crossman, Honda’nın İngiltere fabrikasını kapatmasına yönelik 5 neden sıraladı:
✓Global pazardaki zorluklar: Honda için klâsik kaleler olan Çin ve ABD’nin yanı sıra Avrupa’da da araba satışlarının düşüşe geçmesi.
✓Çin pazarındaki elektrikli atağı: Honda, 2013’ten beri dünyanın en büyük araba pazarı olan Çin’deki satışlarını yaklaşık iki katına çıkarmıştı. Fakat pazardaki düşüş nedeniyle 2018 güç bir yıldı. Çin tıpkı vakitte, yüzde 35 oranıyla elektrikli araç satışlarında önder ve bu oran daha da artacak.
✓Honda’nın elektrikli gayeleri: Honda’nın da ana neden olarak gösterdiği üzere global otomotiv sanayisindeki esaslı değişikliklerin bir yansıması olarak hibrit ve elektrikli araçlara yönelmesi ve bu dönüşüm getirdiği yüksek maliyetlerin yine yapılandırmayı mecburî kılması.
✓Japonya-AB ticaret muahedesi: İngiltere ile Japonya ortasındaki yeni muahedeye nazaran Japonya menşeli arabaların İngiltere’ye ithalinde uygulanan yüzde 10’luk gümrük vergisinin 10 yıl içinde sıfırlanacak olması.
✓Brexit meçhullüğü: Brexit’in Honda’nın kararında değerli bir faktör değil. Lakin, yarattığı meçhullükten ötürü bu karara katkıda bulunan bir faktör.
